⭕️ چند نکته در مورد داراییهای ثابت #نامشهود
🔹درمورد داراییهای نامشهود باید گفت که در زمان ثبت انقضاء (استهلاک) آن، به جای استهلاک انباشته، خود حساب دارایی بستانکار میشود و دیگر اینکه ارزش اسقاط داراییهای نامشهود در اغلب موارد صفر میباشد.
🔹حق امتیاز حقوقی است که به دارنده اجازه تولید و فروش محصول خاصی را میدهد. حداکثر عمر حق امتیاز 17 سال میباشد.
🔹حق نشر (حق چاپ یا حق تالیف) عبارتست از حق انحصار نشر و فروش کتاب، تصنیف موسیقی، فیلم و سایر محصولات هنری، حق نشر، نرم افزارهای کامپیوتری را نیز در بر میگیرد. حداکثر عمر حق نشر 50 سال میباشد.
🔹بهای تمام شده تحصیل حق تالیف از دولت معمولآ پایین و ارزان است اما اگر از مالک آن خریداری شود، معمولآ گران قیمت میباشد. از آنجا که عمر مفید حق نشر معمولآ از دو یا سه سال تجاوز نمیکند، مبلغ انقضاء (استهلاک) این دارایی نامشهود هر دوره بخش زیادی از بهای تمام شده آن را در بر میگیرد.
👈 نکته : قانون حمایت مولفان و مصنفان و هنرمندان حق تالیف را اینگونه تالیف کرده است : حق تالیف عبارتست از حق انحصاری نشر، پخش، عرضه و اجرای اثر هنری یا نوشتهای که به مدت عمر پدید آورنده و سی سال بعد از فوت شخص پدیدآوردنده به وارث او اعطا میشود.
🔹علائم تجاری و نامهای تجاری مشخصههای ممتاز محصولات و خدمات میباشند. ماده 1 قانون ثبت علایم و اختراعات، علامت تجاری را اینگونه تعریف کرده است : هر قسم علامتی اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی یا تجاری یا فلاحتی اختیار شود.
🔹بهای تمام شده علائم تجاری و نامهای تجاری باید در طول عمر مفید خود که حداکثر 40 سال میباشد، مستهلک شود. مخارجی که صرف تبلیغ و ترویج علائم تجاری میشود، نباید به عنوان بخشی از بهای تمام شده دارایی مطرح شود بلکه باید تحت هزینه تبلیغات به عنوان هزینه جاری ثبت شود.
🔹در انحصار فروش (فرانشیز) فروشنده حق امتیاز، علائم تجاری و ... طی قراردادی خدمات، دستورالعمل و کمکهای فنی را در یک دوره معین در اختیار خریداران میگذارد. بهای تمام شده انحصار فروش باید در دورهای که حداکثر 40 سال به طول میانجامد، منقضی شود.
🔹اجارههای بلند مدت عبارتست از موافقتنامهای که بر اساس آن اجاره دهنده حق استفاده از یک دارایی را در برابر اجاره و برای مدت مورد توافق به اجاره کننده واگذار میکند. این نوع قراردادهای اجاره بر دو نوعند : اجاره عملیاتی و اجاره سرمایه ای. در قراردادهای اجاره عملیاتی، منافع و مخاطرات ناشی از مالکیت اموال به مستاجر انتقال مییابد و او متعهد است که مورد اجاره را در انقضای مدت اجاره به مالک مسترد کند.
در قراردادهای اجارهی سرمایه ای، چنانچه مستاجر طی مدت اجاره، مخارجی برای ایجاد تعمیرات و بهسازی مورد اجاره به قصد انتفاع بیشتر به عمل آورد، این مخارج، با توجه به اینکه مورد اجاره سرانجام به مالک مسترد خواهد شد، نوعی دارایی نامشهود برای مستاجر ایجاد میکند که باید با عنوان مناسبی نظیر مخارج بهسازی اموال استیجاری به صورت دارایی ثبت و طی مدت اجاره یا عمر مفید بهسازی انجام شده، هر کدام که کوتاهتر است، مستهلک شود.
🔹سرقفلی در حسابداری به مازاد بهای تمام شده خرید یک واحد تجاری بر مجموع ارزش بازار خالص داراییهای آن (داراییها منهای بدهیها) تعریف شده است.
در مورد سرقفلی باید به دو نکته مهم توجه داشت :
1️⃣ سرقفلی فقط در زمان خرید یک واحد تجاری دیگر ثبت میشود. حتی اگر واحد تجاری از نظر جغرافیایی در منطقه ممتاز قرار داشته باشد، یک محصول بی نظیر تولید نماید، و یا واحد تجاری از شهرت و اعتبار برخوردار شود، سرقفلی نباید شناسایی و ثبت گردد.
2️⃣ مطابق اصول پذیرفته شده حسابداری، سرقفلی در دورهای که نباید از 40 سال تجاور کند، مستهلک شود. هر چند که در دنیای واقعی، ارزش سرقفلی لحظه به لحظه در حال افزایش است اما هیات استانداردهای حسابداری واحدهای تجاری را ملزم ساخته است که بهای تمام شده کلیه داراییهای نامشهود را مستهلک نمایند.